“Het zit tussen je oren….”

“Het zit tussen je oren….”

Als artsen de oorzaak van een klacht niet kunnen vinden, dan trekken ze vaak de conclusie dat het ’tussen je oren zit’. Een arts zegt dan meestal dat er geen medische oorzaak is. Dit wordt vaak ervaren door de patiënt, als een soort verwijt dat hij of zij niet goed met stress om kan gaan. Zonder medische oorzaak is er ook geen medische oplossing mogelijk voor uw klacht. En je bent wel op zoek naar een oplossing! Gevolg: je staat met lege handen. Veel mensen voelen zich dan niet gehoord of gezien door hun arts.

Er zijn 2 mogelijkheden:

    • Er is inderdaad een probleem wat vooral door emotionele stress wordt veroorzaakt. Lees dan ook verder bij emoties en gezondheid.
    • Er is een aandoening die de arts niet kan verklaren of begrijpen met de kennis waarover hij of zij beschikt.

Mogelijk speelt emotionele stress een rol bij die onverklaarbare aandoening, maar als u leest wat de lichamelijke gevolgen kunnen zijn van stress, dan vindt u daar veel aandoeningen, waarvoor de dokter wel allerlei pillen voor weet te schrijven. Misschien is het verschil tussen klachten die door stress worden veroorzaakt en ‘andere klachten’ wel veel kleiner dan de arts denkt! En wat denkt u zelf daarover? Hieronder staan vooral lichamelijke klachten beschreven, die een relatie met stress (kunnen) hebben.

Inbeelding?

Ook als er een probleem is met emotionele stress, denk dan niet dat je klachten loopt in te beelden!!!!! Stress heeft namelijk veel lichamelijke gevolgen, die de gezondheid behoorlijk kunnen ontregelen. En stress kan heel andere oorzaken hebben, dan waar de meeste mensen aan denken. Lees:
Oorzaken van stress
Gevolgen van stress voor de gezondheid
Van acute stress tot uitputting, fases van stress met verschillende gevolgen voor de gezondheid.
Onderzoek naar stresshormonen

Uitleg van klachten in relatie tot stress

Behandeling in de praktijk voor deze klachten

Oorzaken van stress

Het lichaam kent geen verschil tussen psychische en lichamelijke stress. Het voelt zich bij beide oorzaken in een bedreigende situatie zitten.
Zelfs als je naar een spannende film zit te kijken en helemaal meeleeft met de hoofdpersoon, gaat je lichaam stressreacties vertonen op een fictieve gevaarlijke situatie. Bij geluidsoverlast waaraan je niet weet te ontsnappen, ontstaan ook stressreacties in je lichaam. Fijnstof is ook een trigger waar bijvoorbeeld de longen helemaal gestrest van kunnen worden, ook al merk je zelf niet eens dat je het inademt.
Het lichaam associeert stress altijd met (levens)gevaar. Daarom bereid het zich voor op een aanval van bijvoorbeeld een roofdier. Als je lichaam denkt dat je in een gevaarlijke situatie verkeert, dan is het enige wat telt, dat je de aanval van een ’tijger’ kan overleven.

Lichamelijke oorzaken van stress

Stress kan ook lichamelijke oorzaken hebben. Bijvoorbeeld de infectie met de maagzuurbacterie, veroorzaakt stress voor de maagwand. Dit kan leiden tot een overprikkelde reactie: teveel aanmaak van maagzuur. Een (vrijwel onmerkbare) chronische infectie van de neusslijmvliezen kan leiden tot een overprikkelde reactie op huisstof of pollen: hooikoorts.
Maar ook allergieën vindt het lichaam stressvol, of pijn aan je gewrichten bijvoorbeeld. Alle mogelijke lichamelijke klachten veroorzaken stress voor het lichaam.
Het beoefenen van topsport is een uitermate stressvolle activiteit; het is een soort oorlogje met je tegenstanders. Degene die wint ‘overleeft’ het gevecht. En zelfs het kijken naar een voetbalwedstrijd, kan een ‘echte voetbalfan’ lichamelijke stressreacties bezorgen. Maar meestal herkennen we hierbij niet de reacties die op die stress ontstaan, zie gevolgen van stress.

Gevolgen van stress

Het stresshormoon adrenaline wordt aangemaakt om ervoor te zorgen dat je lichaam wordt voorbereid op hard kunnen wegrennen of te kunnen vechten voor je leven. Adrenaline jut veel lichaamsfuncties op, die direct belangrijk zijn om te overleven als je wordt aangevallen door een tijger. Adrenaline geeft onrust.

Waar gaat de energie wel naar toe?

  • de hartslag en de bloeddruk worden verhoogd. Het bloed moet zo snel mogelijk worden rondgepompt, om alle benodigde brandstof bij de cellen te krijgen, zodat er voldoende energie is om weg te kunnen rennen of te vechten. Het bloed hiervoor wordt weggehaald uit de huid (bleek worden van schrik) en uit andere delen van het lichaam die voor overleving minder belangrijk zijn.
  • de luchtpijp wordt verwijd, zodat je zo goed mogelijk kunt ademhalen bij de inspanningen die je moet verrichten om te overleven.
  • de voorraden bloedsuikers in lever en spieren worden direct aangesproken om het bloedsuikerniveau te verhogen, om zoveel mogelijk energie in je spieren te kunnen creëren. Dan kan je harder wegrennen voor de tijger of slaan naar je tegenstander.
  • onder invloed van andere stresshormonen wordt je spierspanning anders en wordt agressie opgewekt, om heel alert en daadkrachtig te kunnen reageren. Grote spieren (van je benen en armen) krijgen meer energie. Spiertjes die hele subtiele taken moeten uitvoeren, zoals van je ogen, krijgen juist minder energie. Mensen met stress kunnen een ‘waas voor hun ogen krijgen’ door dit effect.
  • de pijndrempel in je lichaam wordt verhoogd, door de aanmaak van morfine-achtige stoffen. Als je arm wordt afgebeten door de tijger, voel je het in eerste instantie nauwelijks, zodat je door kunt gaan met vechten of vluchten. Pas als je weer in veiligheid bent gaat de pijn dubbele aandacht vragen.
  • de bloedstolling wordt verhoogd. Hierdoor word je niet onmiddellijk slap door het bloedverlies, maar kun je het gevecht of de vlucht langer volhouden.
  • je gaat meer zweten, om voldoende af te koelen in de hitte van de strijd. Het helpt ook om de extra afvalstoffen, die bij grote inspanning ontstaan, te kunnen afvoeren.

Waar gaat de energie (tijdelijk) niet naar toe?

Anderzijds zorgt adrenaline ervoor, dat bepaalde lichaamsfuncties nauwelijks energie krijgen. Alle beschikbare energie wordt gebruikt om te kunnen overleven. Minder energie gaat naar:

  • het immuunsysteem. Als je moet vechten tegen een tijger, dan vindt het lichaam het ‘vechten tegen een bacterie’ eventjes totaal onbelangrijk. Als die tijger jou straks doodt, dan is die bacterie er tenslotte ook geweest…
  • de darmwand wordt meer doorlaatbaar. Het lichaam heeft in een overlevingssituatie zo snel mogelijk brandstof nodig en zal alles op willen nemen wat al in de darmen aan voeding aanwezig was.
  • de spijsvertering; ook het verteren van bijvoorbeeld een broodje kaas is een luxe waar het lichaam geen energie in wil steken. Want het gaat ervan uit straks ‘het broodje kaas’ voor die tijger te kunnen worden! Het verteren van dat broodje kan dus wachten.
  • je behoefte aan slaap vermindert sterk.

Alles wat in een normale situatie leidt tot rust en herstel na inspanning, wordt uitgesteld tot de stress voorbij is.

Van acute stress tot uitputting

Fase 1

De eerste fase is er acute stress: Topsport is een voorbeeld van acute stress; je geeft alle energie die je hebt om te winnen. Vooral de marathon is berucht, omdat die inspanning zo lang duurt. Veel van deze sporters lopen in de 2 weken na een marathon makkelijker een infectie op: het immuunsysteem heeft te lang nauwelijks energie gekregen.
Sommigen vinden de kick van de morfine-achtige stoffen die bij stress worden vrijgemaakt geweldig! Verslaving ligt hierbij op de loer. Dit kan variëren van workaholics, tot game- en gokverslaafden. Maar veel delen van het lichaam moeten super hard werken om deze stoffen te kunnen blijven produceren, dus het lichaam houdt ‘de heftige kick’ slechts kort in stand.

Fase 2

Als er te vaak en te lang adrenaline geproduceerd moet worden, kom je in fase 2:
Dit is de compensatiefase. Cortisol speelt een belangrijke rol bij deze fase van langer durende stress; het bevordert het uithoudingsvermogen. Cortisol probeert weer de normale balans te herstellen. Sommigen noemen het daarom ook wel het anti-stresshormoon. Mensen hebben vaak niet meer door dat ze bloot staan aan (chronische) stress: ze raken eraan gewend. Maar een overmaat aan cortisol maakt ‘energie vrij’ uit onze spieren, botten, en andere weefsels. Je eet jezelf als het ware een beetje op bij langdurige stress, zolang het de bijnieren nog lukt dit (anti)stresshormoon aan te maken.

Fase 3

Als dit niet meer lukt, kom je in
De derde fase, de uitputtingsfase. Lichaamsfuncties die bij stress of sterk worden opgejut, of juist nauwelijks energie kregen, kunnen het in deze fase op gaan geven. Het lukt niet meer om in balans te komen. ‘Burnout raken’ is een bekend voorbeeld van het bereiken van de uitputtingsfase. Een lage bloeddruk, aanvallen van hypoglycemie, concentratiestoornissen, spierzwakte, haaruitval en verminderd libido zijn een aantal van de klachten die bij deze fase horen.

Onderzoek naar productie stresshormonen

Steeds meer mensen hebben last van ‘overwerkte bijnieren’. Dit wordt ook wel bijnieruitputting genoemd, maar dit zijn geen termen waar reguliere artsen iets mee kunnen. Zij kennen dit soort diagnoses (helaas) niet. Het is mogelijk om met laboratoriumonderzoek te bepalen in welke fase u zit/ hoe goed de bijnieren nog in staat zijn stresshormonen aan te maken.

Klachten en hun relatie met stress

Ademhalingsproblemen en stress

Hyperventilatie wordt gezien als een klacht die veel met stress te maken heeft. Door de verhoogde aanmaak van het stresshormoon adrenaline, wordt de luchtpijp verwijd en ga je dieper ademhalen. Adrenaline wordt aangemaakt om heel hard weg te kunnen hollen voor ‘de aanvallende tijger’. Als je echter niet wegholt, ontstaat er door de verhoogde ademhaling een onbalans tussen koolzuur en zuurstof. Er ontstaat vooral een koolzuurtekort. Koolzuur is een rustgevende stof voor de hersenen, die ook het ademhalingsritme regelt. Dit ritme slaat bij hyperventilatie helemaal op tilt!
Als je wel weg zou rennen, zou er bij de extra verbranding door de spiercellen weer nieuwe koolzuur aangemaakt worden en zou die onbalans dus niet ontstaan. Even stoppen met ademhalen, door je mond en neus dicht te houden, of flink gaan bewegen (met dichte mond) zijn goede oplossingen voor de korte termijn bij hyperventilatie. Probeer te ontdekken wat de oorzaken van je spanningen zijn. Bij hyperventilatie is het vooral goed om te leren ontdekken of je doet wat je zelf wilt, of dat je vooral bezig bent te doen wat (je denkt dat) anderen van je willen. Sommige mensen zijn zo gevoelig voor wat andere mensen nodig hebben of van hen willen, dat ze niet eens doorhebben dat ze iets doen wat niet goed voor henzelf is. De stresshormonen worden echter wel aangemaakt, want het lichaam voelt meer dan waarvan je je bewust bent!

Astma. Bij astma zijn vaak allergieën betrokken. Contact met zo’n stof waar je allergisch voor bent, geeft het lichaam stress. Ook wordt vermoed dat veel astmapatiënten last hebben van lichte chronische infecties in de slijmvlieswanden van de luchtwegen. Daarvoor krijgt men ontstekingsremmende middelen voorgeschreven (corticosteroïden). Zo’n langdurige ontsteking is ook een stressverhogende factor voor het lichaam. Bij stress gaat men onder andere intensiever ademhalen en ontstaat er een onbalans tussen koolzuur en zuurstof. (Zie bij hyperventilatie) Een vermindering van koolzuur maakt het lichaam nog gevoeliger voor ontstekingen, volgens de theorieën van professor Buteyko. Het lichaam wil zich, volgens diezelfde theorie, bechermen tegen nog meer koolzuurverlies en doet dit door de uitademing te blokkeren. De bronchiën verkrampen. Bij astma is het goed om anders te leren ademhalen, waardoor een betere balans ontstaat tussen koolzuur en zuurstof. Verder is het goed om te streven naar vermindering van de ontstekingen en allergische reacties. Daarmee verlaag je de stress in je lichaam.
Lees ook:
De Buteykomethode
Hyperventilatie en stress volgens Buteyko
Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat én dat stress niet altijd een emotionele oorzaak heeft.

Stress en aandoeningen aan hart en bloedvaten

Bij stress is de kracht van het hart, om bloed heel snel rond te kunnen pompen, van levensbelang. Alleen bij voldoende aanvoer van zuurstof en bloedsuikers via het bloed, is er kans op overleving bij een aanval van een tijger. De pompwerking van het hart neemt toe bij stress. De bloeddruk wordt ook opgevoerd. Er wordt bloed onttrokken aan gebieden die minder belangrijk zijn, zoals de huid (bleek worden) en de doorbloeding van handen en voeten (koude handen en voeten kunnen een gevolg zijn van stress). Alle bloed moet naar de grote spieren om zo goed mogelijk te kunnen vechten of hard weg te kunnen rennen. Het lichaam bereidt zich bij stress ook alvast voor op het mogelijk afbijten van uw arm: het verhoogt de bloedstolling. Het cholesterolgehalte neemt ook toe, omdat cholesterol de grondstof is voor veel hormonen, waaronder de stresshormonen. Die moeten snel bij gemaakt kunnen worden in een gevaarlijke situatie, om zo lang mogelijk weerstand te kunnen bieden aan de bedreiging.
Kortom, er zijn zeer veel effecten op hart en bloedvaten bij stress! Bij hoge bloeddruk is het bekend dat het zeer effectief behandeld kan worden met meditatie en andere ontspannende activiteiten. Maar het is de moeite waard om bij alle klachten aan hart en bloedvaten ontspanning voldoende plaats te geven, in je zoektocht naar herstel van gezondheid.
Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat én dat stress niet altijd een emotionele oorzaak heeft.

Stress, diabetes type II en hypoglycemie

De stresshormonen adrenaline en cortisol verhogen de bloedsuikerspiegel, om veel energie te creëren om hard weg te kunnen rennen voor de tijger die jou wil aanvallen. De meeste mensen rennen echter niet weg bij stress voor een examen, een sollicitatiegesprek of ongewenst bezoek. Insuline is het hormoon, wat ervoor zorgt dat bloedsuiker omgezet kan worden in energie, die nodig is bij hard rennen. Door verbranding van suiker in de cellen ontstaat energie. Dit zorgt er ook voor dat de bloedsuikerspiegel weer naar normale waarden wordt teruggebracht. Als je niet gaat rennen bij stress, moet de bloedsuiker op een enigszins geforceerde manier terug worden gebracht naar normale waarden. Dit moet ook door insuline worden gedaan. Rennen is de natuurlijke/ gezonde reactie op stress. Veel mensen gaan ook sporten om hun stress af te reageren.

Als er vaak stress optreedt zonder dat je intensief gaat bewegen vlak na de stress, gaat deze regulering moeizamer. Dit is vooral zo bij mensen die om diverse redenen gevoeliger zijn voor bloedsuikerspiegelaandoeningen. Diabetes en hypoglycemie zijn problemen die het gevolg zijn van een ontregeling van die bloedsuikerspiegel. Bij hypoglycemie speelt uitputting van de bijnier vaak een grote rol (de stresshormonen adrenaline en cortisol worden door de bijnier aangemaakt). Bij diabetes speelt uitputting van de alvleesklier vaak een grote rol; die maakt insuline aan. Stress is niet de enige oorzaak, maar speelt wel vaak een belastende rol in het ontstaan van hypoglycemie en diabetes.
Lees ook:
Overgewicht is ook vaak aanwezig bij diabetes type II. Hierbij staat ook veel informatie over de relatie tussen overgewicht en insuline.
Hypoglycemie
Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat én dat stress niet altijd een emotionele oorzaak heeft.

Overgewicht en stress

Overgewicht kan een gevolg zijn van een overmaat aan stress, omdat bij stress de bloedsuikerspiegel ontregeld kan raken. Zie ook bij diabetes en hypoglycemie. De stresshormonen adrenaline en cortisol verhogen de bloedsuikerspiegel omdat je in een gevaarlijke situatie hard weg moet kunnen hollen. Als je echter niet weg holt, terwijl je wel stress ervaart, moet het hormoon insuline hard werken om de bloedsuikerspiegel weer op een normaal niveau te krijgen. Bij langdurige stress kan dit reguleringssysteem overbelast raken. Als de bloedcellen zich willen beschermen tegen een te hoge bloedsuikerspiegel, gaan ze zich afsluiten tegen de prikkel van insuline om bloedsuiker toe te laten. Dan blijft de suikerspiegel in het bloed hoog. Daarom gaat het lichaam nog meer insuline aanmaken. Een hoge insulinespiegel geeft echter ook een ‘hongerprikkel’ aan de hersenen. (Mensen met eetbuien hebben hoge insulinespiegels.) Als je weer gaat eten, dan komt er nog meer bloedsuiker in het lichaam. Insuline kan dan als ‘noodweg’ kiezen voor het opslaan van bloedsuiker als vet. Dit wordt door velen inmiddels als de belangrijkste oorzaak gezien van overgewicht.
Sommige mensen willen hun stress niet ervaren en gaan, om zichzelf te troosten, lekker eten of nemen een biertje om te ontspannen. Koolhydraten geven een korte verhoging van serotonine, waardoor je je tijdelijk beter voelt. Zo kan stress (een deel van) de oorzaak zijn van overgewicht.
Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat én dat stress niet altijd een emotionele oorzaak heeft.

Verhoogde gevoeligheid voor pijn

In een situatie met acute stress neemt de spierspanning toe om zo alert mogelijk te kunnen reageren op de aanval van een tijger. Bekend is de hoofdpijn die ontstaat door stress, waarbij er een verhoogde spanning is in de spieren van schouders en/ of nek. Er kunnen zelfs ’tics’ of andere spiertrekkingen en krampen ontstaan door tekorten aan mineralen (vooral magnesium). Bij stress heeft het lichaam meer magnesium nodig.

Het lichaam maakt in eerste instantie lichaamseigen pijnstillers aan (endorfines), om een eventuele wond te kunnen negeren als je rent voor je leven. Maar bij langduriger stress zal er uitputting ontstaan.  Dan maakt het lichaam juist minder endorfines aan wat kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor pijn. Soms ontstaat er daardoor zelfs chronische pijn.

Verhoogde gevoeligheid voor pijn en stress

Deze gevoeligheid voor pijn verergerd als de darmen ontregeld raken bij langdurige stress. In de darmen worden alle voedingsstoffen opgenomen. De darmcellen maken ook B-vitaminen aan. Een tekort aan B-vitaminen verhoogt de gevoeligheid voor pijn en ook voor stress. Er zijn behoorlijk grote erfelijke verschillen in de stofwisseling van B-vitamines. (Heftige) stress kan de erfelijke zwakte activeren of verergeren.

In de uitputtingsfase (fase 3 van stress) lukt het niet meer om nog voldoende van het (anti)stresshormoon cortisol aan te maken. Een laag niveau van cortisol maakt mensen ook gevoeliger voor stress. Sommige mensen hebben hier hun hele leven al last van. Vaak gaat dit gepaard met vermoeidheidsklachten.

Omdat cortisol ook nodig is voor het functioneren van de schildklierhormonen kan een uitputting van de bijnieren ook leiden tot spierzwakte, gevoeligheid voor koude en andere klachten die horen bij hypothyreoïdie (te lage schildklierfunctie).
Lees ook: Symptomen van een lage schildklier
Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat.

Stress en spijsverteringsklachten

De spijsvertering krijgt weinig energie bij acute stress. Als je wilt overleven is het kiezen of delen: of alle energie gaat naar de spieren, de bloedsomloop en de energiebevoorrading, of je bent er geweest…. Het eten van een broodje kaas kan wel een paar uur wachten, tot je weer op een veilige plaats bent gekomen. Als de stress maar een half uurtje duurt, is dat geen probleem. Heb je echter last van langdurige stress, dan eet je op de standaardtijden meestal gewoon je maaltijden. De maag maakt minder goed maagzuur aan bij stress. Ditzelfde geldt voor de lever, die gal moet aanmaken en de alvleesklier die die enzymen aan moet maken die noodzakelijk zijn voor een goede spijsvertering. Dit kan leiden tot slecht verteerde voeding, die in een sneltreinvaart het lichaam weer verlaat: diarree. Dit ontstaat vooral bij stress die angst veroorzaakt of een gevoel van heftige kwetsbaarheid.
Bij anderen beweegt de dikke darm zo weinig door de stress, dat de ontlasting veel te traag naar buiten wordt getransporteerd, waardoor verstopping ontstaat. Dit ontstaat vooral door stress die een gevoel van onveiligheid veroorzaakt: blijf zitten waar je zit en verroer je niet!

Hyperactief  spijsverteringssysteem

Bij korte heftige stress kan vooral bij jongere mensen met een druk werkprogramma, een hyperactieve reactie ontstaan van de spijsvertering. In zulke situaties kan stress ervoor zorgen dat er teveel maagzuur ontstaat. Maar de overmaat aan stresshormonen is nog wel een grote belasting voor het hart en de regulatie van de bloedsuikers.
Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat.

Stress en gevoeligheid voor infecties en ontstekingen

Aan de ene kant wil het lichaam, dat probeert te overleven van de aanval door een tijger, geen energie verspillen aan het bestrijden van zo’n super kleine bacterie. Aan de andere kant heeft het ook voordelen dat wonden niet snel gaan ontsteken als je in levensgevaar bent. Al je energie moet gericht zijn op het vechten of vluchten. In (korte) stressvolle periodes kan het aantal bacteriën of virussen groeien, vrijwel zonder dat je er last van hebt. Je wordt vaak pas ziek na de periode van stress, omdat het immuunsysteem dan pas gaat knokken om weer in balans te komen!
Maar voor het zover is, zijn die bacteriën en andere ziekmakers al veel langer in je lichaam aanwezig geweest, dan in ‘niet stressvolle tijden’. De infectie die je misschien op hebt gelopen in de stressvolle periode heeft zich dus al veel verder uit kunnen breiden dan normaal, voor het immuunsysteem actief wordt. De ziektes waar je hierbij aan kunt denken zijn griep, verkoudheid, schimmelinfecties, et cetera.

Stress en slaapproblemen bij langer durende stress

Als de stress langer duurt, gaat cortisol een belangrijke rol spelen. Een gewone hoeveelheid cortisol is nodig om het immuunsysteem goed onder controle te houden. Zonder cortisol blijf je zelfs niet in leven. Zodra het licht wordt, gaat het lichaam al cortisol aanmaken. Maar ’s nachts moet het lichaam daarmee stoppen om in balans te blijven. Anders krijg je bijvoorbeeld slaapproblemen.

Bij langer durende stress blijft het lichaam teveel cortisol aanmaken. Een overmaat aan cortisol onderdrukt het immuunsysteem langdurig. Kankercellen zijn afwijkende cellen. Het immuunsysteem zou die eigenlijk moeten onderdrukken en vernietigen. In een gezond lijf ontstaan dagelijks kankercellen. Een gezond immuunsysteem maakt korte metten hiermee. Als dat niet goed functioneert kunnen de cellen gaan woekeren en uitgroeien tot tumoren. (Nogmaals, er zijn diverse redenen dat klachten kunnen ontstaan; een combinatie van factoren geeft de grootste risico’s. Stress zal zelden als enige de oorzaak zijn van het ontstaan van tumoren.)

Allergieën en auto-immuunaandoeningen bij een uitgeputte bijnier

Als er in de derde fase van stress, de uitputtingsfase, te weinig cortisol is, kan het immuunsysteem te actief worden. Bij een allergie wordt er op een mug gejaagd, alsof het een olifant is. Ook bij auto-immuunaandoeningen, gaat het lichaam tekeer tegen lichaamseigen weefsels, alsof ze levensbedreigend zouden zijn. Diverse medicijnen zijn gebaseerd op dit hormoon: corticosteroïden. Ze helpen de te heftige reactie van het immuunsysteem te onderdrukken.
Een evenwichtige hoeveelheid cortisol is dus erg belangrijk voor het goed functioneren van je immuunsysteem.

Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat.

Slapeloosheid, concentratieproblemen, depressiviteit en verslaving

Slapeloosheid
Als je moet vluchten voor een tijger, is het logisch dat het lichaam zo wakker mogelijk wil blijven. Adrenaline en cortisol zijn zeer dominante hormonen. Dit geldt ook voor insuline. Al deze hormonen zijn in grote hoeveelheden aanwezig bij stress. Er zijn bepaalde ontvangststations op de cellen (receptoren), waar de hormonen hun boodschappen kwijt kunnen. Omdat het lichaam bij gevaar wil overleven, hebben de stress en suikerhormonen een dominante positie ten opzichte van andere hormonen. Die andere hormonen kunnen hun boodschap dan niet afgeven aan de cel. Hormonen die betrokken zijn bij stress en overleving hebben voorrang bij de receptoren. Hormonen en hormoonachtige stoffen als serotonine, melatonine en GABA, die een rol spelen bij de slaap, krijgen nauwelijks kans hun boodschap af te geven aan de cellen. Hun opdracht “het is tijd om te gaan slapen” wordt zo laat of zo kort mogelijk uitgevoerd.

Concentratieproblemen
Lees ook het verhaal over receptoren bij slapeloosheid, om te begrijpen waarom de concentratie niet meer goed lukt. Andere stoffen ‘schreeuwen’ dat ze belangrijker zijn en daar wordt naar geluisterd door de hersencellen. Bij stress hoef je je niet te kunnen concentreren op één onderwerp, maar alertheid op elk mogelijk gevaar is wel belangrijk. Cortisol, het (anti)stresshormoon, bevordert de alertheid, maar op de langere termijn is teveel cortisol giftig voor zenuwcellen die betrokken zijn bij de concentratie en het geheugen. Hierdoor kunnen klachten als verwardheid, apathie, snelle geïrriteerdheid etc. ontstaan bij langdurige stress.

Depressiviteit
Het is een bekend gegeven dat bij depressieve klachten er vaak een verhoogde hoeveelheid cortisol in het bloed aanwezig is. Het is nog meer verontrustend als dit niet (meer) zo is, dan kan de bijnier al te veel uitgeput zijn. Lees ook bij slapeloosheid waarom stresshormonen dominant zijn ten opzichte van bijvoorbeeld de stof serotonine, die een goede stemming bevordert. Bij depressie is er vaak een bron van stress aanwezig; bepaalde dingen in je leven lukken niet goed of durf je niet aan. Dit kan zoveel frustraties opleveren dat er langdurige stress optreedt, met ontregeling van allerlei stoffen in de hersenen. Depressiviteit gaat ook vaak gepaard met problemen met geheugen, concentratie, verwardheid et cetera, waarover u hierboven heeft kunnen lezen.
Maar depressiviteit kan ook het gevolg zijn van een overgevoeligheid voor bijvoorbeeld gluten in tarwe. Die gluten veroorzaken een overmatige prikkeling (= lichamelijke stress) in de darmen en daardoor een overmaat aan cortisol.

Verslaving
Als een tijger je arm afbijt, moet je hiervan zo min mogelijk voelen. Om te kunnen overleven in zo’n gevaarlijke situatie, maakt het lichaam bij acute heftige stress morfine-achtige stoffen vrij. Dit kan een kick geven, die sommige mensen erg prettig vinden! Degenen die er gevoelig voor zijn, proberen deze kick te herhalen, door bijvoorbeeld gevaarlijke hobbies of het spelen van spannende games. Verslaving ligt hierbij op de loer. Ook workaholics en gokverslaafden handelen waarschijnlijk vanuit de behoefte aan stoffen die hen high maken. Maar veel delen van het lichaam moeten superhard werken om deze stoffen te kunnen blijven produceren, dus het lichaam houdt ‘de heftige kick’ slechts kort in stand.
Daarnaast raakt de bloedsuikerspiegel sterk ontregeld door heftige stress. De behoefte aan alcohol, of andere stoffen die de hyperactiviteit kalmeren, kan hierdoor toenemen. De combinatie van factoren kan sterk ontregelend werken op de emotionele balans, waardoor de afhankelijkheid van kicks en/ of verslavende stoffen alleen maar toeneemt.

Terug naar: Oorzaken en gevolgen van stress, hier leest u waarom het lichaam bij stress reageert of u tegenover een tijger staat.

Behandeling in de praktijk

Veel mensen vinden het prettig als er met laboratoriumonderzoek vastgesteld kan worden hoe het gesteld is met de stresshormonen. Lees meer hierover….

In de natuurgeneeskunde ziet men ziekte als een gevecht van het lichaam, om weer in balans te komen. Het lichaam heeft daarbij meestal ondersteuning nodig. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruiken van reinigende middelen of kuren. Ook kan bijvoorbeeld een uitgeputte bijnier met kruiden, vitamines en mineralen versterking aangeboden krijgen, zodat hij weer normaal kan gaan functioneren. Ditzelfde geldt voor de ademhalingsorganen, de spijsvertering en hart en bloedvaten. Soms is de uitputting of andere schade in een onomkeerbare fase terecht gekomen. Dat betekent niet dat het zinloos is om nog ondersteuning te bieden. Maar soms kan de schade niet geheel hersteld worden.

Verder vindt u bij de losse onderwerpen verschillende manieren waarop ik klachten in de praktijk behandel.